Xitempe xa nkarhi xa Unix
Xana i tisekoni tingani ku sukela hi 1.1.1970? Kuma na ku hundzuluxela Epoch Posix nkarhi eka inthanete.
Vona leswaku ku hundze tisekoni tingani ku sukela hi Ndzhati 1970. Lexi i xitempe xa nkarhi xa Unix lexi tirhisiwaka ngopfu eka sayense ya tikhompyuta.
Xitempe xa nkarhi xa sweswi xa Unix
Hundzuluxa exikarhi ka xitempe xa nkarhi xa Unix na nkarhi wa siku
Swivutiso swo tsakisa na tinhlamulo mayelana na Unix timestamp
Xana xitempe xa nkarhi xa Unix i yini?
Xana "leap seconds" i yini?
Xana Unix i yini?
Ku twisisa Switempe swa Nkarhi swa Unix: Nkolo wa Tinhlayo wo Landzelela Nkarhi eka Tisisiteme ta Tikhompyuta
Xitempe xa nkarhi xa Unix i xifaniso xa tinhlayo xa nkarhi wo karhi wa nkarhi. Hi ntolovelo yi tirhisiwa ku landzelerisa siku na nkarhi wa swiendlakalo eka tisisiteme ta khompyuta, naswona yi tala ku hlayisiwa tanihi ntikelo wa nhlayo leyi heleleke leyi sayiniweke leyi yimelaka nhlayo ya tisekoni leti hundzeke ku sukela eka nguva ya Unix. Nkarhi wa Unix i nkarhi lowu xitempe xa nkarhi xa Unix xi vekiweke eka 0, naswona hi ntolovelo xi tekiwa tanihi vusiku bya le xikarhi hi Ndzhati 1, 1970, Nkarhi wa Misava Hinkwayo lowu Hlanganisiweke (UTC).
Xitempe xa nkarhi xa Unix xi tala ku tirhisiwa eka minongonoko ya khompyuta, ngopfungopfu eka nhluvukiso wa webu, ku yimela siku na nkarhi lowu kongomeke wa xiendlakalo kumbe xiendlo. Xikombiso, xitempe xa nkarhi xa Unix xi nga tirhisiwa ku yimela nkarhi lowu mutirhisi a endleke xiendlo xo karhi eka webusayiti, kumbe ku landzelela siku na nkarhi wa nxaviselano eka database.
Yin’wana ya mimpfuno ya ku tirhisa xitempe xa nkarhi xa Unix hi leswaku xi nga hundzuriwa hi ku olova xi va xivumbeko xa siku na nkarhi lexi hlayekaka hi vanhu. Leswi swa pfuna loko ku kombisiwa xitempe xa nkarhi eka vatirhisi, kumbe loko ku pimanisiwa switempe swa nkarhi ku kumisisa ku hambana ka nkarhi exikarhi ka swiendlakalo swimbirhi. Ku hundzuluxa xitempe xa nkarhi xa Unix xi va siku na nkarhi lowu hlayekaka hi munhu, muendli wa phurogireme a nga tirhisa ntirho kumbe layiburari leyi kotaka ku hundzuluxa xitempe xa nkarhi eka xivumbeko lexi lavekaka.
Ku engetela eka ku tirhisiwa ka yona eka minongonoko ya khompyuta, xitempe xa nkarhi xa Unix xi tlhela xi tirhisiwa ngopfu eka tinsimu tin’wana, to tanihi cryptography na vuhlayiseki bya netiweke. Xikombiso, xitempe xa nkarhi xa Unix xi nga tirhisiwa tanihi xiphemu xa sayina ya xidijitali ku tiyisisa ntiyiso wa tsalwa kumbe rungula.
Hi ku angarhela, xitempe xa nkarhi xa Unix i xitirhisiwa xo cinca-cinca no tirhisiwa ngopfu xo landzelerisa na ku yimela masiku na minkarhi eka tisisiteme ta khompyuta. Ku yimela ka yona ko olova ka tinhlayo na ku hundzuriwa ko olova swi endla leswaku yi va nhlawulo lowu olovaka eka switirhisiwa swo tala.
Ku twisisa UTC: Mpimo wa Nkarhi wa Misava Hinkwayo Lowu Hlayisaka Misava Yi Fambisana
Nkarhi wa misava hinkwayo lowu fambisanaka (kumbe UTC), lowu khale a wu tiviwa tanihi Nkarhi wa Misava Hinkwayo lowu Hlanganisiweke (kumbe UTC), i mpimanyeto wa nkarhi wo sungula lowu tirhisiwaka eka swihaha-mpfhuka, bindzu ra timovha ni le ka miganga ya sayense ni ya vuthekiniki. UTC yi tlhela yi tirhisiwa eswikolweni, mimfumo na mabindzu ku hlayisa tisisiteme ta vona ti tirha hi xiyimiso lexi fanaka. Xifundzha xin’wana na xin’wana xi hlawula siku ra xona na nkarhi wa xona wa offset kusuka eka UTC. Siku rin’wana na rin’wana, UTC yi pfuxetiwa hi awara ya nharhu nimixo hi Nkarhi wa ntolovelo wa Pacific (PST) ku ya fika hi awara ya tsevu nimadyambu PST.
Ku lulama ka xitempe xa nkarhi xa UTC lexi hlayiweke kutani ku va ± 0.9 wa tisekoni loko ku averiwa eka nkarhi wa timinete ta 30. Leap second yi engeteriwa eka khalendara endzhaku ka malembe ma nga ri mangani ku papalata ku cinca eka ku leha ka lembe loko Misava yi rhendzeleka. Nakambe ku ni swifundzha leswi vuriwaka time zones leswi sekeriweke eka madoroba kumbe madoroba yo hambana-hambana. Ndhawu ya nkarhi yo sungula yi thyiwile Greenwich.
Tindzhawu ta nkarhi ti hlamuseriwa hi leswaku ndzhawu leyi yi le kule ku fikela kwihi na prime meridian. Hi xikombiso, Amerika N’walungu ri ni tindhawu ta nkarhi ta 12 leti sekeriweke eka leswaku ti le kule ku fikela kwihi ni North American Eastern Prime Meridian (EPIM). Ndzhawu ya nkarhi yosungula yi thyiwile vito ra Greenwich, endzhaku ka London’s Royal Greenwich Observatory laha prime merthing ayi kumeka kona loko ndzhawu yo languta eka yona yinga se lovisiwa hi nkarhi wa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Ndhawu ya nkarhi ya le henhla yi tirha tanihi xikombiso xa tizoni tin’wana naswona yi hlamusela tiawara ta ntirho ta siku na siku ta un’wana na un’wana. Kuhambana lokukulu exikarhi ka tindzhawu ta nkarhi ta primary na secondary hileswaku ti secondary zones tile xikarhi ka 2 na 13 degrees kusuka eka prime meridian- hikokwalaho, tindzhawu leti ta offset ti lulamerile swinene eka vuhungasi bya madyambu kumbe ku hlongorisa bindzu.