Koompaasii Toora Interneetii

Meeshaa keessan irratti digrii koompaasii fi koompaasii toora interneetii irratti ilaalaa.

Dhiifama, garuu meeshaan keessan kompaasii hin deeggaru.

Maaloo, ala ba'aa, sababa mallattoo GPS fooyya'aa ta'een.

Maaloo socho'i, sababa hojii koompaasiitiin.

Hubachiisa: Daataan koompaasii meeshaa keessaniin kennama.

Digrii koompaasii:

Gaaffii fi deebii hawwataa waa'ee ji'ograafii

Koompaasii jechuun maali?

Koompaasiin meeshaa kallattii addunyaa (bahaa, kibbaa, dhiha, kaaba) adda baasuudha. Koompaasichi maagneetii socho'aa kan qabu yoo ta'u, sababa dirree maagneetii lafaatiin kallattii maagneetii kaabaa fi kibbaatiin naanneffatu qaba.

Busola jechuun maali?

Busola meeshaa orijinteshiniif gargaarudha, fkn uumamaan. Koompaasii keessatti, koompaasiin qabxiilee kaardinaalii murteessuuf gargaaru jira, kunis pirootiraaktarii naanneffamuun aziimaatii safaruuf kan dabalamedha. Busolaan jalqabaa kalaqaa Cheek Josef Ressel jedhamu ijaare.

Latitude jechuun maali?

Latituudii koordineetota teessuma lafaa keessaa tokko yoo ta'u, bakka fuula lafaa irratti gara kaabaa ykn kibba ikuwaatoritti argamu murteessa.

Longitud jechuun maali?

Longitude koordineetota teessuma lafaa keessaa tokko yoo ta'u, bakka fuula lafaa irratti gara bahaa ykn dhiha meridiyaanii Giriinwiich murteessa.

Dirreen maagneetii lafaa maali?

Dirreen maagneetii lafaa dirree maagneetii iddoo murtaa'e naannoo lafaa keessatti kakaafamedha. Dirreen maagneetii lafaa pilaaneetii kana irraa hanga kiiloo meetira kuma dhibba tokkootti babal'ata.

Orienteering jechuun maali?

Orienteering ispoortii dandeettii teessuma lafaa keessatti kompaasii fi kaartaan of qajeelchuu irratti hundaa’eedha. Fiigdonni jalqaba irratti kaartaa teessuma lafaa ni argatu. Bakkeewwan sakatta’iinsaa kaartaa irratti mallatteeffamaniiru, kunis fiigdonni tartiiba ibsameen argachuu qabu.

Addunyaa Keenya Keessatti Naanna’uu: Gahee Yeroo Hin Qabne Koompaasonni Qorannoo, Teeknooloojii fi Taateewwan Uumamaa Keessatti Qaban

Koompaasiin meeshaa navigeeshinii kallattii murteessuuf gargaarudha. Akkaataa idileetti, cirracha maagneetii ta’ee fi qabxii piivootii irratti kan fe’ame yoo ta’u, bilisaan akka naanneffatu isa dandeessisa. Yeroo baay’ee cirrachi kallattii kaardinaalii afran: kaaba, kibba, bahaa fi dhihaatiin mallatteeffameera.

Yeroo baayʼee koompaasiiwwan kaartaa wajjin taʼuudhaan namni tokko bakka jiru akka murteessuu fi daandii karoorfachuuf gargaara. Qacceen maagneetii koompaasii keessa jiru dirree maagneetii lafaa kan harkifamu yoo ta'u, dirree maagneetii lafaa kan siiqqeewwan naanneffannaa pilaaneetii waliin walsimuudha. Kana jechuun yeroo hunda cirrachi gara utubaa maagneetii kaabaa kan naannoo utubaa kaabaa teessuma lafaatti argamutti ni akeeka.

Koompaasiin jaarraa hedduuf navigeeshiniif kan itti fayyadamaa turan yoo ta'u, Dhaloota Kiristoos dura jaarraa 2ffaa keessa bara Chaayinaa Han Dynasty irraa eegalee ture. Isaan kun jalqaba kan itti fayyadaman Awurooppaanota yeroo waraana fannoo jaarraa 12ffaa keessa ture. Yeroo harʼaa, namoonni miilaan deeman, namoonni doonii oofan, akkasumas namoonni ala baʼuu jaallatan kaan lafa hin beekne keessa deemuudhaaf yeroo baayʼee koompaasiin itti fayyadamu.

Koompaasiiwwan maagneetii aadaatiin alattis koompaasonni elektirooniksii dirree maagneetii lafaa adda baasuuf sensara fayyadaman jiru. Koompaasonni elektirooniksii kun yeroo baayyee bilbiloota ismaartii fi meeshaalee elektirooniksii biroo keessatti kan argaman yoo ta'u, yeroo qabatamaa keessatti odeeffannoo navigeeshinii kennuudhaaf itti fayyadamuu ni danda'u.

Koompaasiin meeshaa barbaachisaa doonii irra deemuuf kan gargaaru yoo ta'u, qorattoonni, dooniiwwan fi namoota hawwii guddaa qaban jaarraa hedduuf karaa isaanii akka argatan gargaaruuf itti fayyadamaa turaniiru. Nama miilaan deemuun ala guddaa qorachaa jirtu yookiin doonii galaana banaa keessa deemuu yoo taate, koompaasiin meeshaa gatii guddaa qabu harka kee keessa qabaachuu qabdudha.

Lafti pilaaneetii dinqiiwwan uumamaa hedduudhaan guutamtedha. Wantoota pilaaneetii kanaa baayʼee nama hawwatan keessaa tokko dirree maagneetii isheeti. Dirreen maagneetii qaamolee elektirikii chaarjii qaban hunda uumama cufa keessa jiran marsee jira. Dirreen maagneetii lafaa humna guddaa waan qabuuf galaaksiin keenya illee maagneetii cimaa qaba. Dhumarratti, saayintistoonni daataa safartuu dirree isaanii irraa argame fayyadamuun pilaaneetii keenyaa kan darbee fi egeree hubachuuf gargaaru.

Bineensonni hedduun dirree maagneetii lafaa fayyadamuun karaa isaanii barbaaduu fi nageenya isaanii eeguuf. Simbirroonni dirree maagneetii lafaa fayyadamuun naannaʼu; yeroo burjaaja'an gara kaabaa ykn kibbaatti dambalii booda miira kallattii isaanii fayyadamuun kallattii sana irraa fagaatu. Leveroonni yeroo adamsan nageenya isaanii eeguuf miira kallattii isaaniitti fayyadamu; kun keessumaa naannoo dirree cimaa qabu kan akka warshaa sibiilaa ykn albuudaatti yeroo adamsinu dhugaadha. Kana malees, biqiltoonni hedduun dirree ji’oomaagneetikii deggersaaf fayyadamuun wal xuuxu; gochi kun akkuma guddachaa jiranitti qajeeloo akka ta'an isaan gargaara.