Essaawa y’okuyimirira ku yintaneeti

Essaawa y'okuyimirizaawo ku yintaneeti

Essaawa ennyangu era entuufu ku yintaneeti.

Bala ebiseera byo okutuuka ku milisekondi. Gabana ekipimo kyonna mu laapu ssekinnoomu.

00:00:00.00

Tandika oba ddamu

Laapu empya

Okulekera

Laapu ezisinga obulungi:

Laps:

Laapu ezisinga obubi:

Osobola okukozesa essaawa eno okumala okupima obudde ne laapu ssekinnoomu. Ebiseera nabyo bisengekebwa mu bifo ebisinga obulungi n’ebibi. Mukozese mu mizannyo.

Ebibuuzo ebinyuvu n'eby'okuddamu ku ssaawa eziyimirira

Essaawa eziyitibwa stopwatches kye ki?

Stopwatches zikozesebwa okupima obudde okugeza mu mpaka z’ebyemizannyo n’emipiira.

Ssaawa eziyimirira zikozesebwa ku ki?

Stopwatches zikozesebwa naddala mu mipiira gy’emizannyo okupima ebiseera ne laapu z’abavuganya ssekinnoomu.

Okupima obudde nga okozesa essaawa y’omusana kye ki?

Ssaawa y’omusana kye kyuma ekitegeeza obudde okusinziira ku ntambula y’enjuba erabika. Ekintu ekikoleezeddwa enjuba kisuula ekisiikirize, era obudde busobola okuzuulibwa okusinziira ku kifo ekisiikirize we kiri mu kiseera kino. Ssaawa y’omusana etegeeza obudde okusinziira ku kifo enjuba gy’eri mu bbanga, eyaka emikono (gnómon) era n’esuula ebisiikirize ku bubonero obukubiddwa ku ssaawa. Ebintu n’ebifaananyi bingi bikozesebwa ng’emikono era ebisiikirize byabwe bye bikozesebwa okussaako akabonero ku ssaawa eziri ku dial. Kyokka okusinga, guba muggo oguteekeddwa nga gwesimbye ku dial.

Obudde busobola okupimibwa nga tukozesa essaawa y’omu ngalo?

Mu mutendera ogusooka ogw’okupima obudde, kyetaagisa okuyiga engeri y’okupima obudde obulungi n’okunnyonnyola ebiseera ebituufu era ebituufu, n’olwekyo essaawa (essaawa) ez’ennaku zino nazo zisobola okukozesebwa ng’essaawa eziyimirira.

Obukulu bw’essaawa eziyimirira mu mizannyo: Okupima omutindo n’okulondoola enkulaakulana

Ssaawa eno kabonero ka mizannyo n’okuvuganya, kumpi mu buli muzannyo omukulu. Ye mulamuzi w’amazima bwe kituuka ku ani yawangudde n’ani yakubwa, ani yadduka amangu n’ani yabuuka waggulu. Ssaawa y’okuyimirira ye mujulizi mu kasirise ku kaweefube yenna agenda mu kutendekebwa n’okuvuganya. Ewa ekipimo ekituufu eky’omutindo, ekisobozesa bannabyamizannyo, abatendesi n’abalabi okwekenneenya obuwanguzi n’okulemererwa kw’empaka. Kiba kikubiriza nnyo, kisika bannabyamizannyo okukola obulungi n’okutuuka ku ntikko empya mu mutindo gwabwe. Kijjukiza nti buli sikonda ekutulwamu ebalwa, era nti buli buwanguzi buba buzibu.

Okukozesa ebipimo by’omutindo gw’omutindo tekikoma ku muzannyo gumu gwokka. Okuva ku kuwuga okutuuka ku kusitula obuzito ne jjiimu okutuuka ku misinde, bannabyamizannyo mu mizannyo gyonna bamanyi bulungi obukulu bw’okupima n’okulondoola omutindo gwabwe. Kino kituufu naddala mu NBA, ttiimu gye zikozesa ebipimo by’omutindo gw’abazannyi ng’okupima obulungi bw’abazannyi (PER), ebitundu by’okukuba obubonero busatu, ne ddiifiri buli mupiira okwekenneenya abazannyi n’okusalawo mu ngeri ey’obukodyo. Okumanya engeri ebipimo by’omutindo gye bikwata ku muzannyo guno kifuuse kyetaagisa nnyo mu buwanguzi bwa ttiimu yonna eya NBA.

Ssaawa y’okuyimirira (Stopwatch) kyuma ekikwata obudde mu ngalo ekitera okukozesebwa mu mizannyo okupima ebbanga ly’emikolo. Ssaawa eziyimirira zitera okuba ntono ate nga nnyangu okutambuza, ekizifuula ennungi okukozesebwa mu bifo eby’enjawulo eby’emizannyo.

Ekimu ku bintu ebisinga okukozesebwa essaawa ya sitoowa mu mizannyo kwe kupima obudde omuzannyi bw’atwala okumaliriza emisinde oba emisinde emirala egy’obudde. Okugeza mu mpaka z’emisinde nga emisinde gya mmita 100, okukozesa essaawa y’okuyimirira kyetaagisa nnyo okuzuula obulungi omuwanguzi n’okuwandiika ebiseera ebitongole.

Ssaawa eziyimirira nazo zitera okukozesebwa mu kutendekebwa okuyamba bannabyamizannyo okulondoola enkulaakulana yaabwe n’okutumbula omutindo gwabwe. Ng’ekyokulabirako, omuwuzi ayinza okukozesa essaawa ya sitoowa okupima obudde bw’ebigere bye n’okupima sipiidi n’obugumiikiriza bwabwe ng’obudde buyise. Olwo omutendesi asobola okukozesa amawulire gano okuzuula ebitundu by’alina okulongoosaamu n’okukola enteekateeka y’okutendekebwa ng’etuukana n’ebyetaago by’omuzannyi ebitongole.

Ng’oggyeeko okupima ebbanga ly’empaka ssekinnoomu, essaawa eziyimirira era zisobola okukozesebwa okupima obudde okutwalira awamu omuzannyi bw’atwala okumaliriza emisinde egy’omuddiring’anwa. Ng’ekyokulabirako, mu misinde egy’emisinde esatu, omuzannyi ayinza okukozesa essaawa y’okuyimirira okulondoola obudde bwonna bwe yamala okuva ku ntandikwa okutuuka ku nkomerero, nga mw’otwalidde n’obudde bw’amala ng’awuga, ng’avuga obugaali, n’okudduka. Kino kiyinza okuyamba omuzannyi okulondoola enkulaakulana yaabwe n’okuzuula ebitundu by’alina okulongoosaamu.

Okutwaliza awamu, okukozesa essaawa y’okuyimirira mu mizannyo kyetaagisa nnyo okupima obulungi ebbanga ly’empaka n’okuyamba bannabyamizannyo okulondoola enkulaakulana yaabwe n’okutumbula omutindo gwabwe. Ka kibeere nti zikozesebwa mu mpaka z’empaka oba mu kutendekebwa, essaawa eziyimirizaawo kintu kya muwendo nnyo eri bannabyamizannyo n’abatendesi.