Internet Dzi Ɣeyiɣidzidzenu
Kpɔ dɔwɔwɔ ƒe ŋutete si woɖe ɖe go la ɖa kple míaƒe ɣeyiɣidzidzenu bɔbɔe si le Internet dzi si zazã le bɔbɔe. Eɖanye dɔ alo dɔ ɖesiaɖe gbɔ kpɔkpɔe o, trɔ asi le ɣeyiɣi si nèdi ŋu agbagbadzedze aɖeke manɔmee, dze ɣeyiɣidzidzenu la gɔme, eye nàkpɔ mɔ na nyatakaka siwo sɔ ɖe ɣeyiɣia nu vevie.
Asi Makpɔmakpɔa Ƒe Gaƒoɖokui: Alesi Ɣeyiɣidzidzenuwo Trɔna Ðe Míaƒe Agbenɔnɔ, Dɔwɔƒewo, Kple Susuŋutinunya Ŋui
Ɣeyiɣidzidzenu si le afisiafi, si le nusianu me tso microwave dzi va ɖo kamedede ƒe dɔwɔɖoɖowo dzi la nye mɔ̃ si dzi woŋea aɖaba ƒua edzi zi geɖe, si kpɔa ŋusẽ ɖe míaƒe agbenɔnɔ dzi vevie. To ʋuʋu le ɖoɖoezizi me me la, enaa míekpɔa egbɔ be míewɔa dɔwo pɛpɛpɛ eye míewɔa wo ɖe game dzi. Ɣeyiɣidzidzenuwo zazã ŋutɔŋutɔ keke ta le dɔwɔƒe vovovowo, tso kamedefefewo kple atikewɔwɔ dzi va ɖo nuɖaɖa dzi, si fia ŋusẽ si womedze o gake wòde to ɖe míaƒe gbesiagbegbenɔnɔ dzi.
Ɣeyiɣidzidzenuwo ƒe nɔnɔme, lolome, kple mɔ̃ɖaŋununya ƒe ŋutete vovovowoe li. Suku xoxoa ƒe gaƒoɖokui, si nye blema ɣeyiɣidzidzenu si le bɔbɔe si dea dzesi ɣeyiɣi ƒe yiyi to ke si le gegem me la li. Emegbe, ɣeyiɣidzidzenu siwo wotsɔna ɖaa nu le nuɖaƒe hã li, siwo hiã vevie le nuɖaɖa me, afisi nuɖaɖa pɛpɛpɛ le vevie le le asaƒoƒo na nuɖuɖu siwo woɖa wògbɔ eme alo esiwo womeɖa nyuie o me. Anɔ eme be ʋuʋudedi gaƒoɖokuiwoe nye ɣeyiɣidzidzenu siwo wozãna wu, si kpena ɖe mía ŋu míeléa míaƒe gbesiagbedɔwo kple ɖoɖowɔɖiwo me ɖe asi. Le egbeŋkekea me la, dijitaal ɣeyiɣidzidzenuwo va zu ɣeyiɣidzidzenu, gaƒoɖokui siwo wotɔa te, kple dɔa dzi kpɔkpɔ ƒe dɔwɔnuwo gɔ̃ hã, si na míaƒe dɔwɔwɔ nyuie kple dɔwɔwɔ nyuie wu.
Gawu la, ɣeyiɣidzidzenuwo nye nu vevi aɖewo le dɔwɔƒe geɖe siwo me wowɔa dɔ nyuie le. Le kamedefefewo ƒe xexeame la, ɣeyiɣi si woɖo ɖi pɛpɛpɛe fiaa nuŋlɔɖiwo, kpɔa nyaʋiʋliwo gbɔ, eye wòdzidzea alesi wowɔa dɔe. Enye nusi mate ŋu abu be woawɔ Olympic-fefe aɖe ne wometsɔ ɣeyiɣidzidzenu siwo sɔ o. Nenema ke le atikewɔwɔ me la, ɣeyiɣidzidzenuwo fiaa mɔ nuwɔna veviwo, abe atike nana, amekoko ƒe ɣeyiɣi ɖoɖo, alo ŋkuléle ɖe dzesi veviwo ŋu ene. Le dzɔdzɔmeŋutinunya gome la, ɣeyiɣi ɖoɖo nyuie le vevie ŋutɔ le dodokpɔwo wɔwɔ kple nyatakakawo me dzodzro me, si ana woakpɔ egbɔ be woate ŋu agbugbɔ wo awɔ eye kakaɖedzi le wo ŋu.
Gake menye ɖeko ɣeyiɣidzidzenuwo dzidzea ɣeyiɣi ƒe yiyi hefiaa wo o. Wowɔa akpa vevi aɖe le susu me hã, wokpɔa ŋusẽ ɖe amegbetɔ ƒe nuwɔna kple susuŋudɔwɔwɔ dzi. Pomodoro Mɔnu, si nye ɣeyiɣi zazã nyuie ƒe mɔnu si Francesco Cirillo to vɛ le ƒe 1980 ƒeawo ƒe nuwuwu, zãa ɣeyiɣidzidzenu tsɔ mãa dɔwɔwɔ ɖe dometsotso siwo ƒe didime nyea miniti 25 le kɔnu nu, eye wotsɔa ɖiɖiɖeme kpuiwo ma wo dome. Mɔnu sia ɖee fia be eɖea vi le dɔwɔwɔ dzi ɖeɖe kpɔtɔ kple nusiwo doa kplamatse nu ƒe ŋusẽkpɔɖeamedziwo dzi ɖeɖe kpɔtɔ me. Le sukudede me la, wozã ɣeyiɣidzidzenuwo nyuie tsɔ kpe ɖe sukuviwo ŋu be woawɔ woƒe nusɔsrɔ̃ɣiwo ŋudɔ nyuie eye woagbɔ ɖe eme si ŋu gɔmesese le, si wɔnɛ be woƒe susu nɔa nu ŋu nyuie wu eye woƒe nusɔsrɔ̃ me tsonu nyona ɖe edzi.
Le nyataƒoƒo me la, togbɔ be wobua ɣeyiɣidzidzenuwo nu tsɛe zi geɖe hã la, wonye míaƒe agbenɔnɔ ƒe akpa vevi aɖe. Wonana míeléa nu pɛpɛpɛ kple amehehe me ɖe asi, eye wokpɔa ŋusẽ ɖe akpa vovovowo dzi tso gbesiagbedɔwo dzi va ɖo dɔnyala ƒe nuwɔnawo dzi. Woƒe ʋuʋudedi si nu metsina o la ɖi ɣeyiɣi ŋutɔ ƒe ŋgɔyiyi madzudzɔmadzudzɔe. Ke hã, le woƒe zazã ŋutɔŋutɔ godo la, ɣeyiɣidzidzenuwo naa ŋkuɖodzinya si nye kpɔɖeŋunyagbɔgblɔ: ʋuʋudedi ɖesiaɖe nye mɔnukpɔkpɔ, ɣeyiɣi kpui aɖe si míate ŋu azã bliboe, si ate gbe ɖe ɣeyiɣi ƒe vevienyenye dzi – nunɔamesi si ŋu seɖoƒe le si ŋu wòle be woade asixɔxɔe ahade bubu eŋu.