Tools2Boost

Kɔmpiutadziɖoɖo siwo ŋu viɖe le femaxee le Internet dzi

Àte ŋu azã dɔwɔnu sia ne ehiã be nàbu akɔnta le mɔzɔzɔ to ʋu me ŋu: asiƒleƒe, mɔzɔzɔ, dzɔdzɔmenuwo, ƒometɔwo, xɔlɔ̃wo, mɔkeke, dɔwɔɖui, suku kple bubuwo. Agbalẽvia afia wò ga home bliboa, mɔzɔzɔa ƒe asi le afima ɖeɖeko, ga si woaxe ɖe ame ɖeka ta.
Be wò mɔzɔzɔa nakpɔ dzidzedze la, ele be nàwɔ ɖoɖo ɖe eŋu nyuie hafi adze mɔ. Hafi nàdze wò mɔzɔzɔa gɔme la, ele be nànya nu geɖewo abe mɔa, ʋua, dzeƒe kple bubuawo ene.

Mɔ si Yi Nusiwo Li Eteƒe Didi Dzi Dzi Kpɔkpɔ: Mɔfiame Si Ku Ðe Ʋu Zazã, Ami Zazã Nyuie, Kple Ʋuɖoɖo Mɔnu Bubuwo Ŋu

Ame geɖe kpɔnɛ be yewoƒe ʋuwo zazã nana yewoƒe agbenɔnɔ nɔa bɔbɔe. Gake àte ŋu adzra ɣeyiɣi kple ga ɖo ne èzɔ azɔli alo zã dutoƒoʋu tsɔ zɔ mɔ. Gakpe ɖe eŋu la, ʋu siwo mexɔ asi boo o ƒeƒle kple wo zazã mexɔ asi boo o. Tiatiawɔwɔ le ʋu kple azɔlizɔzɔ dome ate ŋu asesẽ- gake ele vevie be nàbu mɔnu ɖesiaɖe ƒe nyonyo kple kuxiwo ŋu.

Zi geɖe la, azɔlizɔzɔ nyea tiatia nyui aɖe ne wò taɖodzinue nye be yeadzra ga ɖo alo yeakpɔ nutome ta. Gakpe ɖe eŋu la, azɔlizɔzɔ naa mɔnukpɔkpɔ ame be wòatɔ dzo nuɖuɖumeŋusẽ si sɔ gbɔ wu esime nèle vivi sem na gota gome. Nublanuitɔe la, tiatia le ʋu kple azɔlizɔzɔ dome ate ŋu asesẽ- elabena menye mɔwo katãe zãa ŋusẽ sɔsɔe o.

Ʋuzazã, si wogayɔna be amizazã, fia ami agbɔsɔsɔme si ʋu zãna. Woateŋu adzidze esia le mɔ vovovowo nu, abe kilometa ɖeka le galɔn ɖeka me (mpg) alo lita le kilometa 100 ɖesiaɖe me (l/100km). Mɔ̃memi agbɔsɔsɔme si ʋu aɖe zãna nye nu vevi aɖe na ʋutɔ geɖe, elabena ate ŋu akpɔ ŋusẽ gã aɖe ɖe woƒe ʋukuku ƒe gazazãwo kple woƒe afɔɖeɖe ɖe nutome ŋu dzi.

Nu geɖe li siwo kpɔa ŋusẽ ɖe ʋu ƒe ami zazã dzi. Vevietɔawo dometɔ ɖekae nye ʋu si ƒomevi woatsɔ awɔe. Ʋu gã kpekpewo abe SUV kple agbatsɔʋuwo ene dina be yewoazã ami geɖe wu ʋu sue siwo le bɔbɔe wu, elabena wohiã ŋusẽ geɖe hafi woate ŋu aʋuʋu. Mɔ̃a ƒe lolome kple eƒe ƒomevi hã ate ŋu akpɔ ŋusẽ ɖe amizazã dzi, eye zi geɖe la, mɔ̃ gãwo zãa ami geɖe wu esiwo le sue wu.

Nu vevi bubue nye alesi wokua ʋu. Ʋukuku dzikutɔe, abe duƒuƒu kple duƒuƒu kabakaba ene, ate ŋu ana ami nazã ɖe edzi. Nenema kee agba kpekpewo tsɔtsɔ, ʋu siwo wotsɔna tsoa xɔdɔmewo hem, alo ʋukuku le ʋu siwo tɔa te eye wodzona me hã ate ŋu anɔ. To vovo na ema la, ʋukuku nyuie, duƒuƒu si mewɔa tɔtrɔ o, kple asaƒoƒo na duƒuƒu kple brek madzemadzee ate ŋu akpe ɖe ame ŋu wòaɖe ami zazã dzi akpɔtɔ.

Nu geɖe hã li siwo ʋukulawo ate ŋu awɔ be woƒe ʋu ƒe ami zazã nanyo ɖe edzi. Nusiwo wɔa dɔ wu dometɔ ɖekae nye be woakpɔ egbɔ be wodzra woƒe ʋua ɖo nyuie. Esia fia be woana tayawo nade ya nyuie, woazã mɔ̃memi si sɔ, eye woaɖɔli yaƒoƒomɔ̃wo kple akpa bubu siwo ate ŋu akpɔ ŋusẽ ɖe amizazã dzi edziedzi.

Ʋukulawo ate ŋu axɔ ʋukuku ƒe nɔnɔme siwo me ami mesɔ gbɔ ɖo o hã. Le kpɔɖeŋu me, ƒoƒo asa na dɔmawɔmawɔ fũ akpa, ʋuɖoɖo ƒe mɔ̃ zazã le mɔ gã dzi, kple asaƒoƒo na tɔtrɔ kpata kple gɔmedzedze kpata. Aɖaŋuɖoɖo bubue nye be nàƒo asa na yaƒoƒomɔ̃a zazã ɣesiaɣi si wòanya wɔ, elabena esia ate ŋu ana amizazã nadzi ɖe edzi.

Tsɔ kpe ɖe afɔɖeɖe ɖekaɖeka siawo ŋu la, dziɖuɖuwo kple ʋuwɔƒewo hã le dɔ wɔm be yewoana ʋuwo ƒe ami zazã nanyo ɖe edzi. Dziɖuɖu geɖe de mɔ̃memi zazã nyuie ƒe dzidzenu siwo bia tso ʋuwɔlawo si be woaɖo dzidzenu aɖewo gbɔ na woƒe ʋuwo. Ame aɖewo hã to gakpekpeɖeŋunana ʋukulawo, abe adzɔxexe dzi ɖeɖe kpɔtɔ ene, vɛ na ʋukulawo siwo tiae be yewoaƒle ʋu siwo me ami mesɔ gbɔ ɖo o.

Le nusianu me la, ʋuzazã nye nya vevi aɖe na ʋukulawo ɖekaɖekawo kple hadomegbenɔnɔ bliboa siaa. Ne míenya nusiwo kpɔa ŋusẽ ɖe amizazã dzi eye míeɖe afɔ siwo ana wòanyo ɖe edzi la, míate ŋu adzra ga ɖo ɖe míaƒe ʋukuku ƒe gazazãwo ŋu eye míaɖe míaƒe ŋusẽkpɔɖeamedzi ɖe nutome dzi dzi akpɔtɔ.