ህሉው ሰዓት
ምስ ዓለማዊ ዞባታት ሰዓት ኣብ ምትእስሳር ጽንሑ! ገጽና ኣብ መላእ ዓለም ዝርከባ ዓበይቲ ከተማታት ህሉው ሰዓት ዘርኢ ኮይኑ፡ ብዘይ ጻዕሪ ኣኼባታት ክትውጥን፡ ምስ ኣህጉራዊ ርክባት ክትወሃሃድ፡ ከምኡ’ውን ኣብ መላእ ኣህጉራት ርክብ ክትህልወካ ይሕግዘካ። ካብ ዝተፈላለዩ ናይ ሰዓት ዞናታት ዝመጽእ ቅኑዕ ናይ ግዜ ሓበሬታ ሒዝካ ኣብ ሰዓቱን ውዱብን ኩን ኩሉ ኣብ ሓደ ቦታ።
ዞባታት ሰዓት፡ ታሪኽ፡ ረብሓታትን ዘመናዊ ብድሆታትን ምትእስሳር ዓለማዊ ሰዓት
ዞባታት ሰዓት ማለት ጂኦግራፍያዊ ምምቕቓል ገጽ መሬት ኣብ ፍሉያት ዞባታት ኮይኑ፡ ነፍሲ ወከፎም ሓደ ዓይነት መደበኛ ግዜ ይካፈሉ። እዚ ስርዓት እዚ ኣብ መላእ ዓለም ዘሎ ግዜ ብብቕዓት ንምምሕዳርን ንጥፈታት ንምትእስሳርን ብፍላይ ኣብዚ ቅልጡፍ ርክብን ዓለማዊ ምትእስሳርን ዝረኣየሉ ዘመን ዝተማህዘ እዩ። ኣምር ዞባታት ሰዓት ንመጀመርያ ግዜ ብሰር ሳንድፎርድ ፍሌሚንግ ዝተባህለ ካናዳዊ ፕላነር ባቡር ኣብ 1870ታት ዝቐረበ እዩ። ቅድሚ ምትግባሮም፡ ከባብያዊ ማእከላይ ጸሓያዊ ግዜ ልሙድ ስለዝነበረ፡ ካብ ሓደ ቦታ ናብ ካልእ ቦታ ብዝተፈጥረ ፍልልይ ናይ ምብራቕን ምዕራብን ጸሓይ፡ ርኡይ ምድንጋር ኣስዒቡ።
መሬት ኣብ 24 ዞባታት ሰዓት ተኸፋፊላ ነፍሲ ወከፈን 15 ዲግሪ ሎንጊቱድ ዝሽፍና ኮይነን፡ ፕራይም ሜሪድያን (0 ዲግሪ ሎንጊቱድ) ከም መወከሲ ነጥቢ ናይ ግሪንዊች ማእከላይ ግዜ (GMT) ኮይኑ የገልግል። ሓደ ሰብ ናብ ምብራቕ እናተጓዕዘ እንከሎ፡ ነፍሲ ወከፍ ዞባ ሰዓት ካብቲ ዝሓለፈ ብሓደ ሰዓት ክቕድም ክውክል እንከሎ፡ ናብ ምዕራብ ምግዓዝ ድማ ሓደ ሰዓት ድሒሩ ዝኸይድ ዞባታት ሰዓት የስዕብ። እዚ ኣወዳድባ እዚ ኣብ መላእ ዞባታት ኣብ ምሕላው ሰዓት ቅኑዕነት ዝመስል ንኽህሉ ይሕግዝ፣ ንኣብነት ኣብ ገለ ቦታታት ቀትሪ ንግሆ ኣብ ገለ ቦታታት ድማ ድሕሪ ቀትሪ ክወድቕ ዝኽእል ኩነታት ከይፍጠር ይከላኸል።
ይኹን እምበር ኣብ መላእ ዓለም ብሰንኪ ፖለቲካዊ፣ ቁጠባውን ማሕበራውን ረቛሒታት ኣተገባብራ ዞባታት ሰዓት ሓደ ዓይነት ኣይኮነን። ገለ ሃገራት ብፍላይ ድማ ከም ሩስያ፡ ካናዳን ኣመሪካን ዝኣመሰላ ሰፊሕ ግዝኣታት ዘለወን ሃገራት፡ ብዙሕ ዞባታት ሰዓት ዝሽፍና እየን። ካልኦት ድማ መብዛሕትኡ ግዜ ንኣሽቱ ሃገራት፡ ንቁጠባዊ ወይ ማሕበራዊ ርክባት ክብሉ ምስ ጎረባብተን ሃገራት ተመሳሳሊ ናይ ሰዓት ዞባ ክኽተላ ይኽእላ እየን። ገለ ዞባታት ብዘይካ’ቲ መደበኛ ዞባታት ሰዓት፡ ኣብ ዝተወሰኑ ኣዋርሕ ንተፈጥሮኣዊ ብርሃን መዓልቲ ብዝበለጸ ንምጥቃም፡ ኣብ ጽድያ ንቕድሚት ኣብ ጽድያ ድማ ንድሕሪት ዝስተኻኸሉሉ ሰዓት ምቑጣብ መዓልቲ (DST) እውን ይዕዘባ።
ዋላ እኳ ረብሓታት ደረጃ ምውሳን ዞባ ሰዓት እንተሃለዎ፡ ብድሆታት ግን ገና ኣለዉ። ኣብ ዶባት ዞባ ሰዓት ዝቐረባ ዞባታት፡ ከተማታትን ስድራቤታትን ከይተረፈ ኣብ ዝተፈላለየ ግዜ ክሰርሑ ይኽእሉ እዮም፡ እዚ ድማ ምድንጋርን ሎጂስቲካዊ ጸገማትን ከስዕብ ይኽእል። ብተወሳኺ፡ ምምጻእ ዓለማዊ ርክብን ንግድን፡ ኣብ መላእ ዞባታት ሰዓት ምውህሃድ ዝህሉ ጠለብ ኣዕብዩ፡ ኣኼባታት፡ በረራታት ወይ ኣህጉራዊ ትራንዛክሽን መደብ ኣብ ዝግበረሉ እዋን፡ ፍልልያት ግዜ ኣብ ግምት ምእታው ኣገዳሲ ገይርዎ። ቴክኖሎጂ ንዓለም እናነከየ ኣብ ዝኸደሉ ዘሎ እዋን፡ ኣገዳስነት ምሕላው ቅኑዕን ደረጃ ዘለዎን ዞባታት ሰዓት ወሳኒ መዳይ ዘመናዊ ህይወት ኮይኑ ይቕጽል ኣሎ።