Bihurtu denbora: milisegundo, segundo, minutu, ordu, eguna, astea, hilabetea, urtea
Bete denbora multiploetako bat eta ikusi bihurketak.
Sinpletasunerako, hilabete batek hilabete guztien batez bestekoa esan nahi du (otsaila = 28 egun).
Denborari buruzko galdera eta erantzun interesgarriak
Zer da denbora?
Zenbat ordu daude egunean?
Zenbat minutu daude egun batean?
Zenbat segundo daude egun batean?
Neurtu ezina neurtzea: denboraren bilakaera, unibertsaltasuna eta misterioak
Denbora neurtzea giza historiaren zati garrantzitsu bat da, eta mendeetan zehar, hainbat metodo garatu dira gertaera edo jarduera jakin baten iraupena zehatz-mehatz neurtzeko. Lehen metodoetako bat eguzki-erlojua izan zen, eguzkiaren posizioa erabiltzen zuen eguneko orduak markatzeko. Teknologiak aurrera egin ahala, denbora neurtzeko metodoak ere egin zuten, penduluzko erlojua, itsas kronometroa eta kuartzoa barne. Erlojuak, txikiak eta eramangarriak, dira orain denbora neurtzeko modurik ohikoena, erloju digitalak irakurketa zehatzenak eskaintzen baititu. Denbora-neurketak ere egin dira erloju atomikoen bidez, atomoen oszilazioez baliatzen direnak denboraren gehikuntza oso txikiak zehaztasunez neurtzeko.
Denbora mundua eta gure tokia ulertzeko funtsezkoa den kontzeptua da. Errealitatearen oinarrizko alderdi bat da, eta guztiok intuitiboki bizi eta ulertzen dugun zerbait da.
Oinarrizkoenean, denbora unibertsoan gertatzen diren gertaeren sekuentzia da. Gertaeren iraupenaren eta haien arteko tarteen neurria da, eta gertaeren iraupenak alderatzeko erabiltzen den oinarrizko kantitatea da. Denbora askotariko modutan neur daiteke, eguzkiak zerutik igarotze soiletik erloju baten tik-takatze zehatzera arte.
Denboraren ezaugarri nagusietako bat bere unibertsaltasuna da. Denbora berdinean pasatzen da guztiontzat, edozein lekutan edo zertan ari diren. Horrek esan nahi du denborak erreferentzia-esparru komun bat eskaintzen duela, gertaeren iraupena konparatzeko eta gure jarduerak elkarrekin koordinatzeko aukera ematen diguna.
Denboraren beste ezaugarri garrantzitsu bat atzeraezintasuna da. Denborak aurrera baino ez du egiten, eta ezinezkoa da atzera egin eta iragana berreskuratzea. Horrek esan nahi du etengabe goazela etorkizunera, eta momentu bakoitza bakarra eta errepikaezina dela.
Oinarrizko izaera izan arren, denboraren kontzeptua eztabaida eta eztabaida askoren gaia da filosofo, zientzialari eta teologoen artean. Batzuek diote denbora ilusio bat dela, eta munduari zentzua emateko erabiltzen dugun giza eraikuntza besterik ez dela. Beste batzuek diote denbora erreala eta objektiboa dela, eta unibertsoaren oinarrizko alderdia dela.
Denborari buruz nola pentsatzen dugun kontuan hartu gabe, argi dago gure bizitzan berebiziko garrantzia duela. Gure esperientziak moldatzen ditu, mundu naturala gidatzen du eta erreferentzia-esparru komun bat eskaintzen du gizadi osoarentzako. Denbora kontzeptu misteriotsu eta iheskorra izan daiteke, baina gabe bizi ezin duguna da.